Τα αναθεωρημένα για το 2018 στοιχεία της Διεθνούς Υπηρεσίας Ερευνών για τον Καρκίνο (IACR) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας επιβεβαίωσαν ότι ο καρκίνος των πνευμόνων είναι η πιο συχνή αιτία θανάτου των ασθενών με καρκίνο παγκοσμίως (1,8 εκατ. θάνατοι ή 18,4% επί του συνόλου). Αν και «προτιμά» τους άνδρες (είναι ο πιο θανατηφόρος και ο πιο κοινός στα νέα περιστατικά), εντούτοις σε 28 ανεπτυγμένες χώρες (Ευρώπη, ΗΠΑ, Αυστραλία, Κίνα κ.α.) σκοτώνει τις περισσότερες γυναίκες, κυρίως τις καπνίστριες.

Στις διάφορες μορφές της η νόσος προκαλείται από τον άναρχο και αφύσικο πολλαπλασιασμό των παθογόνων κυττάρων στους ιστούς του πνεύμονα, που οδηγεί στο σχηματισμό κακοήθους όγκου. Μιας και τα καρκινικά κύτταρα έχουν τη δυνατότητα διείσδυσης στους γειτονικούς ιστούς, μπορούν να επεκταθούν και να προκαλέσουν βλάβες και σε άλλα σημεία του σώματος.

Η πλειοψηφία των ασθενών, σε ποσοστό 85-90%, εμφανίζει μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (ΜΜΚΠ - NSCLC), ο οποίος χωρίζεται σε τρεις υπο-τύπους ανάλογα με την εμφάνιση των κυττάρων στο μικροσκόπιο: α) Το αδενοκαρκίνωμα το οποίο είναι συχνό και σε μη καπνιστές, γυναίκες και νεότερα άτομα, β) το πλακώδες καρκίνωμα που εντοπίζεται συνήθως κοντά στους βρόγχους και σχετίζεται με το ιστορικό καπνίσματος, και γ) το καρκίνωμα από μεγάλα κύτταρα που αντιστοιχεί περίπου στο 15% των περιπτώσεων. Ο δεύτερος τύπος καρκίνου του πνεύμονα είναι ο μικροκυτταρικός καρκίνος πνεύμονα (ΜΚΠ - SCLC) ο οποίος σπάνια εμφανίζεται σε μη καπνιστές, αντιστοιχεί στο 15% των περιπτώσεων, και έχει την τάση αφενός για γρήγορη ανάπτυξη και πρώιμη εμφάνιση μεταστάσεων και αφετέρου για ταχεία ανταπόκριση στη χημειοθεραπεία και την ακτινοθεραπεία.

Ο βήχας και κάποιες φορές η αιμόπτυση είναι τα πρώτα σημάδια που δεν θα πρέπει ν’ αγνοηθούν , ειδικά αν ο βήχας είναι ξηρός, μη παραγωγικός και επιμένει για πάνω από έναν μήνα. Ένα άλλο προφανές σύμπτωμα είναι ο πόνος στο στήθος. Επιπλέον ανησυχητικά σημάδια είναι η απώλεια βάρους χωρίς αλλαγές στη διατροφή και τη σωματική δραστηριότητα, οι πόνοι στα οστά ή τις αρθρώσεις, το πρήξιμο στο λαιμό και το πρόσωπο, η υπερβολική κόπωση, η μυϊκή αδυναμία και τα υψηλά επίπεδα ασβεστίου που υποδηλώνονται από τη συχνοουρία, την υπερβολική δίψα, τη δυσκοιλιότητα, τη ναυτία, τον πόνο στην κοιλιά και τη ζάλη.

Βασικός παράγοντας κινδύνου είναι το κάπνισμα – χρειάζονται περίπου 15 χρόνια μετά τη διακοπή του τσιγάρου για να μειωθούν οι πιθανότητες ανάπτυξης καρκίνου στα επίπεδα των μη καπνιστών. Μελέτες έχουν δείξει ότι «επιβαρυντικός» παράγοντας για τους καπνιστές είναι και η παρουσία ελαττωματικού γονιδίου, ενώ και η εισπνοή αμιάντου (κυρίως από τους εργαζόμενους στα ορυχεία) είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει καρκίνο στον υπεζωκότα, τη μεμβράνη που καλύπτει τους πνεύμονες (μεσοθηλίωμα). Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες μελέτες αξιολογούν τη μόλυνση της ατμόσφαιρας ως προς τον επιπολασμό της νόσου, χωρίς ωστόσο να έχει αποδειχθεί ότι υπάρχει άμεση σχέση αν δεν συντρέχουν και άλλοι επιβαρυντικοί παράγοντες.

Οι ασθενείς απευθύνονται στον γιατρό συνήθως όταν έχουν κάποιο (ή κάποια) από τα παραπάνω συμπτώματα. Η ακτινογραφία θώρακος μπορεί να επιβεβαιώσει ότι υπάρχει καρκίνος στον πνεύμονα, ενώ η αξονική τομογραφία θα δείξει την ακριβή του θέση και παράλληλα θα εκτιμηθούν οι λεμφαδένες τουμεσοθωρακίου. Το είδος της θεραπείας καθορίζεται μετά από βιοψία, που συνήθως γίνεται με βρογχοσκόπηση και όταν δεν είναι εφικτό, με διαδερμική παρακέντηση της μάζας υπό την καθοδήγηση αξονικού τομογράφου. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να γίνει και κυτταρολογική εξέταση των πτυέλων για την ταυτοποίηση του όγκου.

Οι θεραπευτικές επιλογές για τον καρκίνο του πνεύμονα είναι η χειρουργική, η χημειοθεραπεία, η ακτινοθεραπεία και οι επονομαζόμενες «στοχευμένες θεραπείες», που περιλαμβάνουν φαρμακευτικές αγωγές ειδικά σχεδιασμένες γαι την καταστροφή του καρκινικού όγκου και των καρκινικά προσβεβλημένων κυττάρων. Τρεις είναι οι βασικοί παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται το είδος της  θεραπείας: ο ιστολογικός τύπος του καρκίνου, το μέγεθος και η ανατομική του θέση, και η γενικότερη εικόνα του ασθενούς. Η χειρουργική επέμβαση προκρίνεται για τον μη μικροκυτταρικό καρκίνο, κυρίως όταν βρίσκεται στα πρώτα στάδια. Ο χειρουργός ανάλογα με τον ασθενή μπορεί να αφαιρέσει ένα μικρό τμήμα του πνεύμονα μέσα στο οποίο βρίσκεται ο όγκος (τμηματεκτομή), ή να αφαιρέσει έναν λοβό (λοβεκτομή), ή να αφαιρέσει έναν πνεύμονα (πνευμονεκτομή).